Dalitmitra Dada Patil :दलितमित्र दादा पाटील हे पद्मभूषण डॉ.कर्मवीर भाऊराव पाटील यांचे एकनिष्ठ अनुयायी होते. दादा पाटील आणि कर्मवीर भाऊराव पाटील यांची अहमदनगर येथे 1948 मध्ये पहिली भेट झाली. कर्मवीर भाऊराव पाटील यांचे शिक्षणाबद्दलचे विचार ऐकून दादा पाटील भारावून गेले. या बैठकीत दादा पाटील यांनी कर्मवीर अण्णांना कर्जत येथे रयत शिक्षण संस्थेची शाखा सुरू करण्यासाठी सर्व प्रकारची मदत करण्याचे आश्वासन दिले. कर्मवीर भाऊराव पाटील यांनी दादा पाटील यांची शिक्षणाप्रती असलेली तळमळ, त्यांचा त्याग आणि कष्ट करण्याची तयारी पाहून अखेरीस १९४९ मध्ये कर्जत येथे महात्मा गांधी विद्यालय सुरू करण्यास मान्यता दिली.अहमदनगर जिल्ह्यात रयत शिक्षण संस्थेची सुरुवात झाली. यानंतर अहमदनगर जिल्ह्यात रयतच्या इतर शाखा सुरू करण्यासाठी दादा पाटील यांनी मोठे योगदान दिले.
दादा पाटील यांनी स्वतःच्या घरच्या जबाबदाऱ्या सोडून शिक्षणाच्या उदात्त कार्यात आपला पूर्ण वेळ दिला. पुढे उच्च शिक्षणाबाबत विद्यार्थ्यांना गैरसोयीचा सामना करावा लागला. कर्जतमध्ये ते उपलब्ध नव्हते. उच्च शिक्षणासाठी विद्यार्थ्यांना अहमदनगर, पुणे, सातारा आदी ठिकाणी जावे लागते, जे ग्रामीण भागातील आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल विद्यार्थ्यांना परवडणारे नव्हते. त्यामुळे ग्रामीण भागातील विद्यार्थ्यांना उच्च शिक्षण देण्यासाठी कर्जतमध्ये महाविद्यालय सुरू करण्यासाठी दादा पाटील यांनी खूप मेहनत घेतली. अखेर त्यांचे प्रयत्न फलदायी ठरले आणि जून १९६४ मध्ये कर्जत महाविद्यालयाची स्थापना (Establishment of Karjat College) झाली. महाविद्यालयाच्या उभारणीसाठी देणगी व इतर आवश्यक गोष्टी जमा करण्यासाठी त्यांनी विविध गावे, वाड्या, वाड्या-वस्त्यांना भेटी दिल्या. लोकांनी दादा पाटील यांचे परिश्रम व अथक परिश्रम मानले. कॉलेजच्या स्थापनेसाठी आणि कॉलेजला त्यांचे नाव देण्याची मागणी लोकांकडून वाढू लागली. रयत शिक्षण संस्थेने ही मागणी मान्य केली आणि 22 सप्टेंबर 1980 रोजी कर्मवीर भाऊराव पाटील यांच्या जयंतीनिमित्त कर्जत महाविद्यालयाचे नामकरण भारताचे तत्कालीन उपपंतप्रधान आणि रयत शिक्षणाचे अध्यक्ष यांच्या शुभहस्ते दादा पाटील महाविद्यालय (Dalitmitra Dada Patil ) असे करण्यात आले. संस्थेचे मा. श्री. यशवंतराव चव्हाण यांच्या अध्यक्षतेखाली व मा. शरदचंद्र पवार, महाराष्ट्राचे तत्कालीन मुख्यमंत्री आणि रयत शिक्षण संस्थेचे विद्यमान अध्यक्ष. दादा पाटील यांनी केलेल्या महान कार्याची महाराष्ट्र शासनाच्या समाजकल्याण विभागाने दखल घेतली आणि २६ मार्च १९७५ रोजी दादा पाटील यांना ‘दलितमित्र’ हा किताब देऊन सन्मानित करण्यात आले. दलितमित्र दादा पाटील हे खरे रयत प्रेमी आहेत ज्यांनी समाज कल्याणासाठी कठोर परिश्रम घेतले आहेत.
माहिती – http://www.dpcollege.in/