दत्त जयंती हा उत्सव कोणत्या मराठी महिन्यात असतो ?
महाराष्ट्रासह देशभरात मोठ्या श्रद्धेने साजरा होणारा दत्त जयंती हा उत्सव भगवान दत्तात्रेयांच्या जन्माचे प्रतीक आहे. हा पवित्र सण **मार्गशीर्ष महिन्यातील पौर्णिमेला** साजरा केला जातो. ‘दत्त जयंती 2025’ कोणत्या मराठी महिन्यात येणार, हा प्रश्न अनेक भक्तांना पडतो आणि या लेखात आपण दत्त जयंतीचा मराठी महिना, तिचे आध्यात्मिक महत्त्व आणि २०२५ मधील अपेक्षित तिथी यावर सविस्तर प्रकाश टाकणार आहोत.
दत्त जयंती नेहमीच मराठी पंचांगानुसार **मार्गशीर्ष पौर्णिमेला** साजरी केली जाते. हा दिवस श्री गुरुदेव दत्त यांच्या जन्माचा उत्सव म्हणून ओळखला जातो. भगवान दत्तात्रेय हे ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश या त्रिदेव देवतांचे संयुक्त रूप मानले जातात. त्यांना गुरुतत्त्वाचे आणि ज्ञानाचे प्रतीक मानले जाते, म्हणूनच दत्त जयंतीला 'गुरुपौर्णिमा' या नावानेही काही ठिकाणी संबोधले जाते. या दिवशी दत्त संप्रदायाचे अनुयायी विशेष पूजा-अर्चना करून त्यांची उपासना करतात. मार्गशीर्ष महिना हा हिंदू धर्मात अत्यंत पवित्र मानला जातो आणि पौर्णिमेचा दिवस तर विशेषच फलदायी असतो.
दत्त जयंतीच्या दिवशी भक्त सकाळी लवकर उठून स्नान करतात आणि भगवान दत्तात्रेयांची पूजा करतात. अनेक घरांमध्ये आणि मंदिरांमध्ये 'गुरुचरित्र' या पवित्र ग्रंथाचे पारायण केले जाते, जे दत्त भक्तांसाठी अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. भजन, कीर्तन, प्रवचन आणि आरती हे या उत्सवाचे अविभाज्य भाग आहेत. महाराष्ट्रातील प्रमुख दत्त मंदिरे जसे की गाणगापूर (कर्नाटक), नरसोबाची वाडी (कोल्हापूर), औदुंबर (सांगली) आणि माहूर (नांदेड) येथे या दिवशी विशेष उत्सव आणि यात्रा भरतात. भाविक मोठ्या संख्येने या मंदिरांना भेट देऊन श्री दत्तात्रेयांचे आशीर्वाद घेतात. उपवास, दानधर्म आणि गरजूंची सेवा यालाही या दिवशी विशेष महत्त्व दिले जाते.
आता आपण 'दत्त जयंती 2025' च्या विशिष्ट तिथीबद्दल बोलूया. जरी इंग्रजी कॅलेंडरनुसार दरवर्षी तारीख बदलत असली तरी, मराठी पंचांगानुसार ती **मार्गशीर्ष पौर्णिमा**च असते. वर्ष 2025 मध्ये दत्त जयंती **रविवार, १४ डिसेंबर २०२५** रोजी साजरी होण्याची शक्यता आहे. पौर्णिमेच्या तिथीची सुरुवात आणि समाप्ती यानुसार नेमकी वेळ थोडी बदलू शकते, परंतु मुख्य उत्सव याच दिवशी असतो. त्यामुळे भाविकांनी इंग्रजी तारखेपेक्षा मराठी महिन्याच्या तिथीकडे अधिक लक्ष देणे महत्त्वाचे आहे, जेणेकरून उत्सवाचा कोणताही भाग चुकणार नाही.
थोडक्यात सांगायचे झाल्यास, दत्त जयंती हा केवळ एक सण नसून, तो गुरुतत्त्वाचे स्मरण, ज्ञान आणि अध्यात्मिक उन्नतीचा एक महत्त्वाचा दिवस आहे. मार्गशीर्ष पौर्णिमेला साजरा होणारा हा उत्सव भगवान दत्तात्रेयांच्या कृपेने भक्तांचे जीवन उजळून टाकतो. २०२५ मध्येही भक्त मोठ्या उत्साहात हा उत्सव साजरा करतील, अशी अपेक्षा आहे. हा पवित्र दिवस सर्वांच्या जीवनात सुख, शांती आणि समृद्धी घेऊन येवो, हीच सदिच्छा.